İnsan, varoluşunu anlamlandırma çabasındadır. Somut alanda fen bilimlerini doğuran bu çaba, soyut alanda da felsefe ve tasavvufu meydana getirmiştir.

Bilim, felsefe ve tasavvuf insanı evren ile karşılaştırmaktadır. Sistematik hareket eden evrene ait veriler ışığında düşünürler, yaratılışa ilahi ve kutsal şifreler yüklemişlerdir.

Bilimsel araştırmalar, Big Bang teorisinden yola çıkarak evrende var olan elementlerin insanda da olduğunu ortaya çıkarmıştır. İnsanın 13 milyar yıl önceki yıldızlardan bir parça taşıdığı elementlerle anlatılmaktadır.

İnsan vücudunda bulunan oksijen, karbon, hidrojen, azot, kalsiyum, fosfor, potasyum, sülfür ve sodyum farklı oranlarda yıldızlar ve galaksilerde ölçeklenmiştir.

İnsanı evrenle anlamlandırma çabası, hint felsefesinde de vardır. Hint felsefesi insanı, elementler ile sembolize ederek 7 boyutlu maddi ve manevi bir varlık olarak ele almıştır.

İlk dört madde, dünya ile ilişkilidir ve elementlerle sembolize edilmiştir. Son üç madde, ruhun geldiği öz kaynağa bağlanmıştır.

Hint felsefesinde insanın 7 bedeni, maddelerdeki gibidir:

1)            Fizik beden, toprak elementi ile sembolize edilen dünya bedenidir. Eylemsizdir ve hareket edileceğinde zihinde tembellik ve uyuşukluk ile direnç gösterir.

2)            Enerjetik beden, su elementi ile sembolize edilen, insana can veren akışkan bedendir. Yaşam yolculuğunda hareket veren bedendir.

3)            Duygu beden, çok değişken olması nedeniyle hava elementi ile sembolize edilen insanın hayvani yönü nefsidir.

4)            Somut akıl, ateş elementi ile temsil edilen insanın arzularının yer aldığı akıl bedenidir. Şartlara ve koşullara bağlı akıldır.

5)            Saf akıl, şart ve koşullara bakmadan sadece yapılması gerekeni yapan akıldır. Bütünün iyiliğini ön planda tutarak insanın kendini düşünmeden başkaları için çalışan akıl bedenidir.

6)            Sezgiler, ruhun geldiği ilahi kaynağın insana bahşedilen kısmıdır.

7)            İrade, ruhani yönün bir parçası ve külli iradenin bir izdüşümü olan cüzi iradedir.

İslam tasavvufu, Kuran’ ı Kerim’ de geçen ayetler ışığında insanı gezegenlerle tasvir etmektedir.

Kuran’ da “Bakara 29, İsra 44, Müminun 86, Fussilet 12, Talak 12, Mülk 3, Nuh 15, Nebe 12” ayetlerinde yedi kat gök geçmektedir.

Kuran’ ın yedi göğü içeren ayetlerinden biri olan Nuh Suresi’ nin on beşinci ayetinde; “Görmediniz mi, Allah’ın yedi göğü nasıl uygun tabakalar halinde yarattığını?” yazmaktadır. Diğer altı ayet de benzer içeriktedir.

Aşık Paşa, Garibname eserinin yedinci bölümünün kurgusunu, Kuran’ da yedi gökten bahseden ayetler üzerinden insan yaratılışını açıklayarak oluşturmuştur. Garibname eserinin yedinci bölümünde, on kıssa bulunmaktadır. Üçüncü kıssasının konusunda, insanlar yaşam dönemlerine göre yedi gruba ayrılmaktadır.

Yaşamın yedi grubunun yöneticisi gezegenlerdir:

1)            Ay  Çocuklar

2)            Utarid  Bilgi çağındaki gençler

3)            Zühre  Yeme-içme ve eğlence çağı

4)            Güneş  Süs ve parlaklık çağı

5)            Merih  Gayret çağı

6)            Müşteri  Hırs ve azim çağı

7)            Zuhal  Yaşlılık çağı

İslam tasavvufunda gök algısıyla insan ve evren karşılaştırması, Arif’ in Nüsha-i Alem eserinde dikkat çekmektedir. Eserde yer alan mısralarda, Allah’ ın insanı kainatın özü olarak yarattığı ve yedi kat gök ile insan vücudu karşılaştırması vardır.

Şair Arif gökteki gezegenleri, insan vücudundaki bölümlere karşılık yukarıdan aşağı doğru sıralamaktadır:

1)            Zuhal-Satürn  Baş

2)            Müşteri-Erendiz-Jüpiter  Yüz

3)            Merih-Mars  Boyun

4-5) Güneş ve Zühre-Venüs  İki El

6-7) Utarit-Merkür ve Ay)  İki ayak

İnsan, evrenden ayrıştırılamaz bir varlıktır. Bilim, İslam, felsefe ve düşünürler bize bunu ispatlamaya çalışmıştır.

Üstün bir varlık olduğumuzun algısıyla, yaşam yolculuğumuzu kendimize ve birbirimize değer vererek geçirmemiz dileğiyle...