Yaşam alanlarımız olan şehirlerin zorunlu dönüşümü devam etmektedir. Bu dönüşüme ayak uyduramayan şehirler ise dünya genelinde problemli ve yaşanması en zor şehirler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yaşam kalitesinin iyileştirilmiş şehirlere ise dünyada Akıllı Şehirler ismi verilmiştir. Akıllı şehirleri genel anlamda ne anlama geldiğine baktığımızda karşımıza ise akıllı insanlara, doğaya ve canlılara zarar veren düzensiz ve plansız yerleşim, gürültü, görüntü ve çevre kirliliği gibi unsurların önüne geçmek amacı ile teknoloji yardımı ile bütüncül düşülmüş yaşam alanları olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bütüncül yaşam alanlarının planlanması ise;

1- İnsan yaşamını daha kolay bir hale getirmek,

2- Doğaya ve çevreye minimumda zarar vererek ekolojik dengeyi korumak,

3- Tasarrufu doğru yaparak sürdürülebilir yaşamı desteklemek,

4- beşeri kaynakları doğru kullanmak.

 Yukarıda saydığım gibi birçok planlama akıllı şehirlerin sonucu olarak insan yaşamını doğrudan kalitesini arttırmaktadır.

Akıllı şehir uygulamaları birçok farklı şekilde karşımıza çıkabiliyor. Bu uygulamalardan en çok uygulanan ve gündemde yer alan ise akıllı enerji kullanımı yürüten şehirlerdir. 

Gün geçtikçe azalan enerji kaynaklarımız sebebiyle gerek firmaların, gerekse ülkelerin geliştirdiği akıllı enerji yöntemleri ile çevresel zararı minimuma indirip enerji ihtiyaçlarının karşılanması hedefleyen politikalar ile şehirler yönetilmektedir. Akıllı enerji yönetimi uygulamalarının yanı sıra akıllı ulaşım, akıllı binalar gibi farklı terimlerde karşımıza çıkarak, akıllı şehir planlamaları güçlendirilir.

Bu kavram birçok ülke şehri için başarılmış olmasına rağmen gelişmekte olan ve dünyada kendisini tanıtmaya çalışan birçok şehire yenilikçi fikirleri içinde barındıran bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.

Akıllı şiirleri tanımlarken bazı iyileştirmelerden bahsettim. Bu iyileştirmelerin ne anlama geldiğini biraz irdeleyelim. Şehirlerin en önemli sorunlarından biri olan ulaşım nasıl akıllanabilir?  Yani ulaşımı nasıl akıllandırabiliriz sorusuna cevap verecek olursak, artan araç sayısından ötürü kaybedilen zamanın yanında yakıt tüketimi, karbon salınımı gibi unsurlar ulaşım konusunda şehirlerde akıllanmaya gereksinim sunmaktadır. Bu aşamada şehir içerisinde belirli noktalara yerleştirilecek sensörlerin yol durumu gibi verileri analiz edip diğer sürücüleri alternatif yollara yönlendirerek saymış olduğumuz tüm olumsuzlukları ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır. Bu örneği pek çok farklı şekilde yorumlayabiliriz. Daha somut bir örneği de AVM otoparklarının girişinde görmüş olduğumuz toplam dolu ve boş park yeri tabelası bir akıllı ulaşım uygulamasıdır. Akıllı şehirler konusunda bahsetmiş olduğumuz bir diğer örnek olan akıllı binalara örnek vermek gerekirse, enerji tüketiminin neredeyse %50’sini kullanan binaların yakın gelecekte kentleşme ile doğru orantılı olarak bu rakamı daha da yukarı çıkaracağı kaçınılmaz gibi gözüküyor. Bu durum karşısında binalar içinde enerji tüketimi konusunda birçok farklı akıllı uygulama tasarlanmaktadır. Bina etraflarına takılan sensörler, su ve yakıt tüketiminde tasarruf sağlayacak uygulamalar, enerji üretimi sağlayacak panel ve benzeri yöntemler ile binalarımızı da akıllandırmak mümkün.

Enerji tasarrufunun yanı sıra akıllı şehir projeleri farklı alanlarda da etki sağlamaktadır. Özellikle şehirler genelinde bulut teknolojisinin yardımı ile depolanan görüntüler sayesinde suç oranlarında ciddi düşüşler olabilir.

 Başka bir akıllı şehir uygulaması da eğitim alanında verilebilir. Uzaktan eğitim ile daha ulaşılabilir hale getirilen eğitim-öğretim sayesinde öğrenciler nerede olursa olsun internet veya telefon yardımı ile birçok alanda eğitim alabilmektedir. Böylelikle eğitime ve öğretime olan uzaklıkta anlamlı bir iyileştirme yapılmış olunur.

Peki akıllı şehir olabilmek için ne gerekiyor? Her şehrimizi akıllı şehir statüsüne getirmek mümkün mü? Bu unsur tamamen belediyelerin gayesinin yanında çalışma disiplinine de bağlıdır. Akıllı şehir unvanı alıp daha sonrasında kaybeden şehirler olduğu gibi uzun süreler boyunca bu unvanı koruyan şehirlerde bulunmaktadır. Dünya genelinde, San Francisco, Columbus, OhioSeul, Kansas City, Pittsburgh, Boston ve çok daha fazlasının yer aldığı akıllı şehirler bulunmaktadır. Yapılan araştırmalara göre akıllı şehirlerin 2025 yılına kadar yaklaşık 26, 27 şehir olacağı tahmin ediliyor. Ayrıca akıllı şehir kriterlerinin tamamını gerçekleştiremeyen ancak belirli unsurları sağlayıp “Sürdürülebilir Şehir” adı ile adlandırılan onlarca şehir de dünya genelinde bulunmaktadır. Ülkemize döndüğümüzde ise akıllı şehir statüsünde henüz bir aday şehrimiz bulunmuyor. Ancak sürdürülebilir şehirler listesinde ise sekiz şehrimizde çeşitli raporda yer almaktadır. Bu şehirlerimiz; İstanbul, Bursa, Ankara, Eskişehir, İzmir, Denizli ve Adana.

Umarım ki sürdürülebilir şehirler listesinde bulunan Bursa dahil olmak üzere birçok şehir akıllı şehir planlaması dahilinde geçer ve şehirlerde yaşamın kalitesini daha anlamlı kılar.

Çünkü yaşadığım şehir Bursa dahil olmak üzere ülkemizdeki birçok şiir doğal ve kültürel zenginlikleri ile beraber akıllı şehir olabilir. Böylelikle şehirlerin cazibesi daha da artırılmış ve insan yaşam kalitesi güçlendirilmiş olacaktır.