Ülkelerin gelişimini destekleyen en önemli etken şüphesiz ‘eğitim sistemi’ydi. Eğitim sistemini yeteneklerin gelişmesi için hazırlayan ülkeler, iş yaşamında potansiyelini ortaya koyan bireylerle gelişti.

Senelerdir, ülkemizde üniversite sınav sistemleri eleştirildi. Eleştirilen bir diğer konu üniversite mezunlarının iş bulamaması oldu. Öğrencilerin ve velilerin beklentisi, iyi bir sınav notu ile iş sahibi olunan bir bölüm tercihiydi. Yetenek, iş sahibi olduktan sonra konuşuldu.

Öğrencileri tercih yaparken işin itibarı, bir mesleğe yönlerdi.

İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar’ın yürüttüğü ‘Türkiye’de Çalışma Yaşamı ve Mesleklerinin İtibarı’ başlıklı araştırmaya göre Türkiye’deki en itibarlı meslekler belirlendi.

Araştırmaya katılanların iyi bir işte en fazla aradıkları ilk üç özellik; iyi bir ücret, iş garantisi ve iş güvenliği olarak belirlendi. Denekler tarafından en az önem verilen özelliğin ise, işin ilginçliği olduğu tespit edildi.

İşte en itibarlı 10 meslek:

1) Doktor

2) Hakim

3) Üniversite Profesörü

4) Öğretmen

5) Diş Hekimi

6) General

7) Vali

8) Yüzbaşı

9) Mimar

10) Büyükelçi

2017 yılında en çok tercih edilen bölümler sırasıyla; hukuk, tıp, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, mimarlık, inşaat mühendisliği, psikoloji, hemşirelik, bilgisayar mühendisliği, diş hekimliği ve sınıf öğretmenliği oldu.

2018 yılında tercih listelerine göre en çok yer alan programlarda; Hukuk birinciliği, Tıp ikinciliği, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık üçüncülüğü aldı. Bu sıralamayı Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Psikoloji, Hemşirelik, Bilgisayar Mühendisliği, Diş Hekimliği ve Sınıf Öğretmenliği izledi.

Yaşamın merkezi olan işin “anlamı”, her zaman yetenek oldu.

2015 yılında, 10. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi’nde sunulan bir araştırmaya göre seçimi etkileyen faktörler; öğrencilerin iş bulma olanakları, sınav puanları, maddi olanaklar ve üniversitelerin bulunduğu şehrin olanakları olduğu ortaya çıktı. Kişisel ilgi ve yeteneklerin tercihlere yönelmede zayıf kalması dikkat çekti.

Yıllardır tercihlerin sıralamasını belirleyen etkenler; iş bulma olanağı ve iyi bir ücretti. İş hayatına başladıktan sonra üniversite mezunu yetişkin bireyler, büyük bir boşluğa düştü.

‘Türkiye’de Çalışma Yaşamı ve Mesleklerinin İtibarı’ başlıklı araştırmaya katılanlara, çalışmanın insan için anlamı sorusu yöneltildi. Bu soruya en çok “İnsanın yeteneklerini tam olarak geliştirebilmesi için, bir işte çalışması gerekir” cevabı verildi.

İtibarlı bir iş sahibi olan bireyler, çalışma hayatı aşamasında yeteneklerini geliştiremediğinde işlerinden memnun kalmadı. Başarı üçgeninin ilk çizgisi yetenek, olmadığı yerde başarıyı mümkün kılmadı.

Başarısız ve iş yaşamından memnuniyetsiz bireylerle ülkemiz, en güçlü ülkeler sıralamasında geride kaldı.

Gelişmiş ülkelerde; yeteneği fark ettiren eğitim sistemiyle iş yaşamına başlayan bireyler, yaratıcı fikirlerini uygulamaya geçirdikleri fırsatı buldular. Yeni icatlarını ve buluşlarını sundular.

Siyasi ve ekonomik olarak en güçlü ülke olabilmemiz için, yetenekleri besleyen bir eğitim sistemine ve yetenekle çalışılan iş yaşamına ihtiyacımız vardır.