Küçük Sanayi’de Can Oto tamir dükkânında araba parça, malzeme temini ve muhasebe işi yapan Habibe Haşhaş, Bursa trafiğinde bilinçli sürücü çok az sayıda olduğunu ve arabasını tanımadan, bakımını yapmadan trafikte araba kullananların kaza ve arıza nedeniyle sorun yaşadıklarını söyledi.
Trafikte araba kullanan kadın sürücülerin her geçen yaygınlaştığı Bursa’da oto tamir, bakım servislerinde de kadın görmek mümkün.
Yıllardır eşi ve oğlu ile kendi oto tamir, bakım servisinde çalışan Habibe Haşhaş, kadın olarak sanayide özellikle oto tamirde çalışmanın avantaj ve dezavantajları yanı sıra araba ile ilgili bilinmesi gereken konuları konuştuk.
B.BARAK: Sizi tanıyabilir miyiz?
H. HAŞHAŞ:1973 doğumluyum. Lise mezunuyum. Yaklaşık 6 yıldır eşim Murat Haşhaş ve oğlum Umut Can Haşhaş ile birlikte Küçük Sanayide oto tamir dükkânında finansman işlerinde çalışıyorum.
B.BARAK: Bir bayan için oto tamir işinde çalışmak zor mu?
H. HAŞHAŞ: Çok zor. Buraya her kesimden insan geliyor. Eğitimlisi geliyor, eğitimsizi geliyor gelen her müşterimizle her türlü mücadele ediyoruz. Birde kadın ile konuştukları için bilmediğimi düşünerek hafife alıyorlar. Araçlarında kullanılan parçalarda problem yaratıyorlar. Yani kadın olarak böyle bir işi yapmak hem kolay hem de sizi kadın olarak gördükleri için zor.
B. BARAK: Arabada kullanılan parçaları nasıl öğrendiniz?
H. HAŞHAŞ: İlk zamanlar çok sıkıntı yaşadım. Ama zaman geçtikçe hangi araçta, hangi parça kullanılır hepsini öğrendim. Bütün parçaların isimlerini, nereye takılacağını, işçiliğini kullanılması gereken yağı, filtreyi, baskı plakayı çok iyi biliyorum. Ama araba hakkında her şeyi bilmeme rağmen şoförlüğüm yok. Araç kullanmıyorum. Genel olarak ve teknik olarak her şeyi biliyorum.
B. BARAK: Araba tamir edebiliyor musunuz?
H. HAŞHAŞ: Eşime çıraklık yaptığım için biliyorum.
B. BARAK: Bayan sürücüler geliyor mu? Geldiğinde sizi görünce mutlu oluyorlar mı?
H. HAŞHAŞ: Çok bayan sürücü geliyor. Beni gördükleri zaman daha rahat oluyorlar. Kendilerini daha güvende hissediyorlar. Hatta sorunlarını anlatamadıkları zamanlar bana daha iyi anlatabiliyorlar. Sürekli sanayide erkek çalışan gördükleri için bayan görünce şaşıranlarda oluyor.
B. BARAK: Bayanların trafikte olması hakkında ne düşünüyorsunuz?
H. HAŞHAŞ: Bayanların olduğu her yerde sükûnet olur, anlayış olur. Kazalarda iki erkek kazazede olduğunda hakaret, argo konuşmalar hatta kavga olurken, bayan ve erkek kaza yaptığında ortak noktada anlaşır ve usulüne uygun çare bulunur. Erkek karşısında kadın sürücüyü görünce daha ılımlı yaklaşır. Erkekler sabırsız ve aksi olabiliyor ama kadınlar daha sakin oluyor. Trafik kurallarına daha çok uyuyorlar. Kadının olduğu yerde huzur olur, sevgi olur, düzen olur diye düşünüyorum. Kadınların her yerde olması gerektiğine inanıyorum.
B. BARAK: Eşinizle aynı yerde çalışmak zor olmuyor mu? Eşiniz kıskanıyor mu?
H. HAŞHAŞ: Çok zor ama biz buna çözüm bulduk. Evde tartışınca konuyu evde bırakıyoruz. İş yerinde tartışınca iş yerinde bırakıyoruz. Kıskançlık durumu olmuyor çünkü mesafeli yaklaştığım için ve artık sürekli müşterilerimiz olduğu için bizi tanıyorlar.
B. BARAK: Erkek müşterileriniz sizi görünce tepki gösteriyor mu? Sanayi de başka bayan çalışan var mı?
H. HAŞHAŞ: İlk seneler farklı yaklaşıyorlardı. Eşi olduğumu bildikleri için daha seviyeli davranıyorlar. Tabi benimde onlara davranışım etkili oluyor. Sanayi de benim dışımda çalışan bayanlar var.
B. BARAK: En çok kaza Bursa’da ne zaman oluyor?
H. HAŞHAŞ: Yağmur ne zaman yağarsa kazalar çok oluyor.
B. BARAK: Araçların bakımı hangi dönemlerde çok oluyor?
H. HAŞHAŞ: Biz genel olarak servis araçlarına bakıyoruz. Okul servisleri özellikle okul açılmadan ve sömestr tatilinde bakıma gelir. Ayrıca fabrika araçlarına bakıyoruz. Okul servisleri Ağustos sonu, Eylül başında genellikle bakım için müşterilerimiz çok gelir. Fabrika araçları kışa girmeden önce bakıma gelir. Hususi araçlar ise her zaman gelebiliyor.
B. BARAK: Sizin burada en çok yaptığınız iş nedir?
H. HAŞHAŞ: Araç aşağı gelir, ustalarımız aracın sorunu tespit eder, kullanılacak malzemeleri ve işçiliği müşteriye verilir onay alınınca araç tamir edilir. Araçta kullanılacak malzemelerin fiyatlandırması, işçilik hepsini ben yaparım. Onayı alır ustalara bırakırım. Ayrıca muhasebe işlerine de ben bakarım.
ARAÇLARDA BAKIM VE ÖNEMİ
Can Oto tamir ustası ve işletmecisi Murat haşhaş ‘tan arabanın teknik konuları hakkında bilgi aldık.
B.BARAK: Araçlarda bakım ne zaman yapılmalı ve önemi nedir?
M.HAŞHAŞ: Özellikle kışın araba bakımı mecburen yapılması gerekir. Ama birçok sürücü bunun ne kadar önemli olduğunun farkında değil. 10 bin yağ bakımını biliyor ve o km dolmasını bekliyor. Aslında bu çok yanlış. Özellikle kışa girerken aracın yağını, şarj dinamosunuz, marş dinamosunun kontrol edilmesi gerekiyor. Bunlar yapılırsa kışın yollarda mağdur olmazlar.
B. BARAK: Siz aynı zamanda araç kurtarma da yapıyorsunuz bu kış nasıl geçti?
M. HAŞHAŞ: Bu kış bizim için çok iyi geçti. Benim açımdan çok karlı geçti. Çünkü araç kullananların çoğu bilinçli değil. Sadece araba alıp sürüyorlar araba hakkında, bakımı hakkında hiçbir bilgisi yok. Araba gidiyor mu gidiyor. Yolda kalınca ya da araba hata verince ya usta bu arabaya ne oldu? Ya aracını kötülüyor ya da ustasını kötülüyor. Ama kendin de bir hata bulamıyor. Oysaki aracın periyodik bakımları yapılsa sıkıntı yaşamazlar. Araç kullananlar 10 bin km beklemesinler. Çünkü belki de 10 bini 3 yılda yapacak. 3 yıl boyunca arabasına bakım yaptırmamayı düşünüyor bu çok yanlış. O yağ 3 yıl boyunca yanmaz. Her yıl mutlaka bakım yapılırsa daha uzun ömürlü olur.
B. BARAK: Otomatik vites, manuel vites arabalardan daha çok tutulmaya başladı. Bu araçların bozulma oranı manuel’e göre yüksek mi?
M. HAŞHAŞ:Otomatik vites araçlar markasına göre değişir. Manuel vites araçların masrafı daha azdır. Otomatik tamamen elektronik olduğu için masrafı çok olur. Bilgisayar sisteminde arızasını hemen tespit edebiliyoruz. Şehir trafiği çoğaldığı için otomatik tercih edilir duruma geldi. Eskiden yollar boştu sıkıntı yoktu. Ayrıca otomatik vitesi Marsbahis genel olarak bayanlar tercih ediyor. Ama çok masraflı bir araçtır.
B. BARAK: Bayan müşteriniz çok mu?
M. HAŞHAŞ: Evet çok. Her geçen günde çoğalıyor.
B. BARAK: Kaç yıldır bu işi yapıyorsunuz?
M. HAŞHAŞ:1987 yılından beri sadece bu işi yapıyorum.
B. BARAK: Aile şirketi olarak çalışıyorsunuz eşinizle çalışmak zor olmuyor mu?
M. HAŞHAŞ:Anlaşmak önemli hiç zor olmuyor. Özveri önemli bir de geniş olmak lazım. Kendimi böyle alıştırdım çünkü benimle çalışmazsa bile başka yerde çalışacak. Muhasebeyi iyi bildiği için kendi mesleğini yapacak. Burada çalışmasında benim için bir sorun yok.
B. BARAK: Bahara giriyoruz araç kullananlara önerileriniz nelerdir?
M. HAŞHAŞ:Kış lastiklerini çıkarıp, yaz lastiklerini takmak gerekiyor. 4 mevsim lastik diye bir şey yoktur. İnsanları bu konuda yanıltıyorlar. Yaz ve kış lastiği vardır. Kış lastiği almak istemeyenler 2 ay için değmez diyenler kışın çok büyük sorun yaşıyorlar. En pahalı lastik 1.500 TL ama bir kaza anında çıkacak masraf çok daha fazla. Mutlaka araç bakımı ve lastik değişimine önem verilmeli.