Şifa dağıtan baharat; sumak

 Türkiye genelinde daha çok Akdeniz’de yetişen yetiştirilen kışın dökülen dişli ve tüylü yaprakları, sonbaharda kırmızıya dönen sumağın yaprak ve meyveleri şifa verici olarak kullanılıyor. Başlangıçta yeşil renkte olan meyvesi olgunlaşma döneminde rengi kırmızıya dönüyor. Sumak ekşisi Malatya’da çok fazla tercih ediliyor. Kısırda, dolmada, sala­talarda kullanım alanı bulan sumak ekşisi diğer sos­lara oranla daha sağlıklı olmasıyla ev hanımlarının tercih listelerinin başında yer alıyor. Kahramanmaraş kentiyle anılan sumak ekşisi hak­kında bilgi veren aktarlar sumak ya­pımı ile ilgili şu ifadeleri kullandılar: “Sumak bitkisi doğada sulak alanlarda kendiliğinden yetişen metrelerce uzayabilen çalıdır. Çiçekleri yeşilimsidir. Meyveleri yuvarlak, mercimek şeklindedir. Meyveler olgunlaşınca esmer kırmızı rengini alır. Sumak ağaçlarından sumak meyvele­ri kızardıktan sonra elle sıyrılarak toplanır sonra kurutulur. Kuruyan sumak havanda dövülür sonra dövülen sumak elenir. Daha sonra sumağın çekirdekleri ılık bir su ile derin bir kâsede ıslatılır. Beş dakika sonra kabukların üzerine süzülür. Islatılan sumak kabukları 2-3 saat üstü kapatılarak bekle­tilir. Daha sonra büyük bir tepsiye ince bir şekilde serilerek güneşte 2 gün kurutulur. Kuruyan sumak daha sonra robotta istenilen kıvama gelene kadar çekilir. Bu arada asitli olan sumağın asidi de gider. Sumak daha çok kısırda, çorbalarda, salatalarda, patates salatasında, soğan piyazında, sarma ve dol­ma içlerinde kullanılarak tüketilir. Biz de tü­ketiyoruz. Özellikle annemin vazgeçilmezle­ri arasındadır. Sumağı bilen ev hanımlarının alışveriş listesinin başında gelir. Ahıt olarak bilinen sumak ekşisi en çok Kahraman Ma­raş’ta kullanılır.”

“EVDE KULLANILAN KATKI MADDELİ SOSLAR YERİNE TERCİH EDİLEBİLİR”

Ardından sumağın kullanılan soslara göre daha sağlıklı bir alternatif ürünü oldu­ğuna vurgu yapan aktarlar: “ Limon sosu yerine bu evde yapılan sumak ekşisini kullanabilir insanlar. Sos denen şeyler do­ğal olmayan şeylerdir. Ama bu öyle değil sa­dece su katılmış kendine ait kendine has bir ekşidir. Sos tarzı ürünlere koruyucu madde koyuyorlar. En iyi yöntem kendi elinizle yap­tığınız sosu yemek ya da güvenilir baharat­çılardan sos temin etmektir. Alınacak iyi bir sumağın kilosu 30 liradır.” şeklinde konuştu.

SUMAĞIN SAĞLIĞA FAYDALARI

Özellikle içinde bulunduğumuz kış mevsimi hastalıkları olan grip, nezle ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı vücut direncini arttırarak bu hastalıklara karşı koruma sağlar. Anti mikrobiyal özelliği ile bakterilere karşı vücudun mücadele etmesine yardımcı olur. Ateş düşürücü özelliği vardır. Bronşite karşı da iyi gelir. Solunum sistemini rahatlatma özelliği vardır. Yaprakları kaynar suda demlenir ve ılıdıktan sonra bu su ile gargara yapılırsa, boğaz ağrısına iyi gelir. Yapılan araştırmalarda, sumak tohumlarının akciğer enfeksiyonuna ve bu enfeksiyona neden olan mantara karşı etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan diğer araştırmalara göre, diyabet ve obeziteye karşı da bu şifalı baharatın iyi geldiği belirtilmiştir. Kan şekerini ve kolesterolü de düzenleyici etkisi vardır. Sumak bitkisinin idrar söktürücü özelliği vardır. İdrar oluşumunu arttırarak vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasına yardımcı olur. Mesane ağrılarına ve ağrılı idrara çıkma durumlarına karşı rahatlatıcı etkisi vardır. Aynı zamanda bağırsaklara da fayda sağlar. Kadınlar erkeklere göre hayatları boyunca çok sayıda ve farklı hastalıkla karşılaşabilirler. Kadın hastalıklarına karşı da sumak kullanılarak şifa bulunabilir. Özellikle vajinal akıntılara iyi gelir. Adet düzensizliği olanlara ya da adet dönemini ağrılı geçirenlere fayda sağlayan bir bitkidir. Yeni bebeği olan ve süt azlığı sıkıntısı çeken annelere de şifalıdır. Çünkü sumağın anne sütünü arttırıcı etkisi bulunmaktadır.http://www.bik.gov.tr