Heidi tüm dünyada sevilen, yaklaşık 1800 lü yıllarda, bir ev hanımının yazdığı  bir kitap ,  aynı zamanda  TRT de yıllarca çizgi dizisini seyrettik.Bu günlerde filmi çekildi, vizyona girdi. Ama kimse sormadı  kızın ayakları neden çıplak?... Bu da İsviçre’nin sorunu. Evet bir sorun bu, Johanna Spyri'nin 53 yaşında yazdığı Heidi karakteri ;  yanakları al al neşeli güleryüzlü küçük kız' ın ayakları çıplak.Heidi  dağlarda, kayalarda gezer, herkesin ayağında ayakkabısı varken, neden?

Heidinin ayakkabısı yoktu?..  

Dağlar kızı, Yaşlı tonton dedesine yardım eden yaz,kış demeden çalışan.Hayata en güzel yanından bakan ve öksüz ve yetim olduğunu  bildiği halde çıplak ayaklarıyla ortalığa mutluluk saçan küçük kız çocuğunun çizgi filmini seyretmeyen yoktur.Evet Heidi 1974 yılında İsviçreli yazar Johanna Spyri'nin romanını alman televizyonları için Japon çizerler canlandırdı.                                                                       Aslında Heidi bir "Verdingkinder". Yazar , bu sorunu dile getirmek için heidi karakterini düşündü.  "Verdingkinder" ne demek onu anlatayım. İsviçre 1789 yılında küçük çocukların fabrikalarda çalışması büyük bir sorundu, hükümet  bir yasaklama getirdi.Bu 1960 yılına kadar uygulandı ama devlete borcu olan ailelerin, boşanan çiftlerin, fakir ailelerin, yetimlerin ya da suç işleyen ailelerin çocuklarını devlet ya da kilise "sözde sahip" çıkarak bunları  papazların önderliğinde toplanan çocuklar çiftliklere ya da semt pazarlarında çalıştırılmak üzere kiraya verilir.Bunlara eziyet yapılır, tecavüz edilirdi.Kimsenin sesi çıkmazdı, dertlerini kimseye anlatamazdı. Bu tür hayat süren çocuklara İsviçre de "çıplak ayaklı çocuklar" adı ile anılır. Evrensel kültür dergisine yazan Sevim Akyürek;"Yazar,  Heidi’nin çıplak ayaklarının sırrı budur ve İsviçre’nin karanlık yüzünü tasvir etmiştir."diye bahseder..

"Çıplak ayaklı çocuklar" diye adlandırılan kanun 1974 yılında kaldırıldı. Yazar, aslında bir şamar gibi ülkenin üzerindeki bir sır perdesini dile getiriyor.Ülkemizde olsa çoktan sınır dışı edilmişti.

Hazır çizgi karakter Heidi den bahsetmişken, diğer çizgi karakterlerin altında yatan amaçlar ve bilinmeyen yüzlerinden bahsedeyim.                                                                                                                          Tom ve Jerry bilmeyen yoktur. Ağaçkakan Woody Peaker popülerler arasında. Şimdi ki çocuklar ben10'i , Pokemon'u var.Pokemon en çok seyredilen çizgi film olduğu zamanlarda, çocuklar üzerinde olumsuz etkileri yüzünden yayından kaldırıldı.                                                                                          Vikingler adında yayınlan çizgi film daha masum Pokemon gibi saldırganlık öğretmiyor.Ortalıkta gezinen boynuz şapkalı Vikinglerin sorunlarını çözen "vicky" aklına gelen çözümleri buldum diye bağırırken önce burnun kaşıyan sevimli bir karakter.                                                                                   Çizgi filmler, incelendiğinde alt metninde mesajlar yatar. Herkesin bildiği Temel Reis bazen siyasete alet olur. 1940'lı yıllarda yayınlanan Temel Reis çizgi filmin de Temel Reis Japon gemisini batırır ve Japon malını kötüler.                                                                                                                                           Taş devri Çizgi filmi biraz daha masumdur.Taş devrindeki insanların tüm teknolojik aletlere sahip ama onları Taşdevri standartlarında yorumlaması hoştur.Mesela, Filin hortumunda duş alıp,kuşları uzaktan kumanda niyetine kullanması zekice ve hayata farklı bir bakış açısı katar.                                                        Şirinlerin masum görünse de bir kömün hayatı aşılaması ilginçtir.

Çizgi filmlere artık,  daha dikkatli bakmanızı tavsiye ederim.Özellikle küçük çocuğu olan aileler, Çocukları çizgi filmle oyalamak yerine, onlarla sohbet etmeli, belli beceriler kazandırmaya çalışmalılar.Ve çizgi film seçerken eğitici filmler olmalı.

İyi seyirler